Akcja utworu "Miosierdzie gminy" toczy się w II połowie XIX wieku w szwajcarskiej gminie Hottingen. Treścią jest sposób opieki jaką tamtejsza gmina roztacza nad osobami starszymi i niedołężnymi. Okazuje się, że takich ludzi oddaje się do domów bogatszych gospodarzy. Gospodarze w zamian za opiekę otrzymują od gminy środki pieniężne. Jednak praktyka pokazuje, że odbywa się to w formie upokarzającej licytacji. Poszczególni gospodarze ubiegają się o prawo do opieki nad staruszkiem "licytując w dół", czyli wymieniając coraz niższą kwotę, za którą są w stanie podjąć się opieki. Głównym bohaterem jest stary Kuntz Wunderli, który staje się przedmiotem owej licytacji. Do tej sytuacji dopuszcza syn, który sam nie jest zainteresowany podjęciem się opieki nad ojcem. Ostatecznie Kuntz zostaje wzięty przez bezwzględnego mleczarza Probsta i zaprzężony do ciągnięcia wózka mleczarskiego. Tytułowy bohater drugiej noweli to stary i ubogi Żyd Mendel mieszkający od 27 lat w Warszawie. Zżył się z tym miastem, ma dobre kontakty z sąsiadami. Pewnego dnia słyszy od jednego z nich, że mają bić wszystkich Żydów tylko za to, że są Żydami. Mendel nie może zrozumieć czemu mieliby to robić. Postanawia nie uciekać i nie wypierać się swojego pochodzenia z nadzieją, że uda mu się przemówić do rozsądku ludziom... Nowela porusza jedną z głównych kwestii poruszanych w dobie pozytywizmu... mianowicie kwestię żydowską. Nowela ta powstała jako odzew Konopnickiej przeciw ówczesnej fali antysemityzmu w Polsce.